Een vermeend kopstuk van een regionale drugsbende staat open voor een deal met justitie. Dat bleek vandaag tijdens een voorbereidende rechtszitting tegen de verdachte uit Deventer. De strafeis tegen hem zal daardoor lager uitvallen. De gedachte achter zo’n deal is het ontlasten van de zwaar overbelaste strafrechtketen.
GESCHREVEN DOOR Tom Meerbeek
Volgens advocaat Cem Polat, die de Deventer verdachte bijstaat, betekent het niet per se dat zijn cliënt alles gaat bekennen of over medeverdachten gaat praten. “Ook als hij blijft zwijgen, maar wel een straf ‘pakt’, kan er een deal tot stand komen.”
Verkennende gesprekken
Het Openbaar Ministerie staat open voor verkennende gesprekken, om te kijken of er zogenoemde ‘procesafspraken’ gemaakt kunnen worden. In Limburg en Rotterdam zijn onlangs verschillende zaken op deze voor Nederland nieuwe manier afgehandeld. De rechtbank Overijssel is ook welwillend, maar wil wel de vrijheid houden van de deal af te kunnen wijken als ze die “niet passend” vinden.
Het komt er op neer dat de verdediging en justitie een afspraak maken over de hoogte van de strafeis. Een uitvoerige en tijdrovende strafzaak kan op die manier worden voorkomen. “Het is dan niet de bedoeling dat het een handjeklap gaat worden”, zegt officier van justitie Feuth die deze zaak ‘draait’. “Dat de verdediging een werkstraf wil en wij 30 jaar celstraf. Het moet wel realistisch zijn.” De officier geeft toe het een “spannende ontwikkeling” te vinden. Feuth noemt het verder interessant, omdat er in Nederland vooralsnog geen beloning bestaat als je bekent.
De verdachte uit Deventer zwijgt vooralsnog bij de verhoren. Zijn raadsman laat weten dat die houding niet per se verandert. De komende maanden wordt bekeken of er een deal gemaakt kan worden met justitie. Dat wordt eind februari duidelijk.
Driemanschap
De Deventenaar wordt ervan verdacht samen met een Zwollenaar en een man uit Zevenaar een criminele organisatie te hebben aangestuurd met verschillende drugslabs. Ze zouden er zeker een half miljoen euro mee hebben verdiend.
Het driemanschap is bekend bij de opsporingsdiensten. In 2018 werden de Deventenaar en Zwollenaar tot jarenlange celstraffen veroordeeld voor het op grote schaal kweken van wiet. Justitie vorderde toen een miljoen euro van hen. Ook de man uit Zevenaar is verdachte in een groot henneponderzoek.
Encro en Sky
Volgens de recherche zijn ze vorig jaar overgestapt op het produceren van harddrugs. De drie hebben via de versleutelde berichtendiensten Encrochat en Sky openlijk met elkaar gecommuniceerd over de labs, zegt justitie. Beide chatprogramma’s werden gekraakt en zodoende beschikt de politie over alle communicatie.
Door mee te lezen met de ontsleutelde berichten zijn door de politie zo’n twintig medeverdachten opgepakt. Ze zouden honderden liters drugs hebben gefabriceerd bij verschillende labs in Didam (Gelderland), Wildervank (Groningen), Werkendam (Brabant), Minnertsga (Friesland) en het Belgische Gent. Voor dat laatste lab moeten enkelen zich nog melden bij de Belgische rechtbank.
Daarnaast zouden enkelen betrokken zijn bij de opbouw van een drugslab aan de Deventer Kamperstraat. Ook zou de criminele organisatie opslaglocaties hebben in Ede en Borculo. Verder werd een vrachtauto vol drugsgrondstoffen aangetroffen in Zwolle. Die truck behoorde volgens justitie ook tot de groep.
Meer bewijs
Naast de verschillende chats uit de gekraakte berichtendiensten, is er veel meer bewijs. Zo zijn er observaties – bijvoorbeeld van het veronderstelde leidende trio op een terras in Deventer- maar ook afgeluisterde gesprekken. Zogenoemde vergaderingen werden afgeluisterd met richtmicrofoons, waarin door de verdachten werd gesproken over ‘kilo’s’ en ‘productie’.
Komend voorjaar worden tientallen getuigen aan de tand gevoeld. Wanneer het eindproces dient, mocht de deal op niets uitlopen, is nog niet duidelijk.
