Rosa Wigink uit Heeten maakt zich al een tijdje zorgen over het gebruik van Xentari ter bestrijding van de eikenprocessierups. Maar bestrijdt het middel niet meer dan enkel de rups? Rosa Wigink ging op onderzoek uit.
Ik heb het geluk aan de rand van Heeten te wonen en zo een prachtig uitzicht te hebben op de natuur rondom richting het Overijssel kanaal. De oudste en hoogste zomereik van het dorp staat direct achter ons huis. Met een diameter van 1,25 meter, een hoogte van circa 25 meter en een kroonbreedte van 14 meter een enorm exemplaar. Vroeger schijnt langs deze boom een kerkenlaantje te hebben gelopen, vanaf het kanaal naar het dorp toe. Ruim 20 jaar geleden zijn langs de buitenrand nieuwe eiken erbij aangeplant. De zomereik, mijn lievelingsboom. Een trotse Hollandse boom. Ze heeft ook nog eens de hoogste biodiversiteit van Nederland. Op de zomereik vind je bijvoorbeeld 450 verschillende soorten insecten en op de Amerikaanse eik slechts 13.
Afgelopen vrijdagochtend ben ik genietend aan het werk in mijn achtertuin. Zojuist heb ik een kever, die lag te spartelen op zijn rug, weer in de benen geholpen. Dankbaar kijkt hij me aan en daarna vloog hij weg. Hij blij, ik blij. Terwijl ik hem achterna kijk hoor ik in de verte geraas aankomen. “Zal het de grasmaaier zijn voor het gemeentelijk groen?”, schiet het door me heen. Nee, die maakt niet zulk zwaar geluid. Het geluid blijft aanhouden komt langzaam
dichterbij. Het is iets wat langzamer rijdt dan de grasmaaier. “Het zal toch niet weer dat spuitkanon namens de gemeente zijn”, denk ik geschrokken. Ik voel mijn hartslag toenemen. En ja hoor daar zie ik hem aankomen. Een trekker met aanhanger met spuitkanon waaruit vloeistof wordt verneveld. Voor de tweede keer dit jaar, dat ik het zie, komt het spuitkanon langs. De vloeistof wordt de eikenbomen in geblazen. Gadverdebah! Snel ren ik naar binnen
en sluit ramen en deuren. Een paar weken geleden terwijl het volop waaide, niet erg effectief, kwam het spuitkanon ook langs. “Wat een zwaar geschut, het is vast voor het voorkomen van de eikenprocessierups”, denk ik.
Ik heb er een zeer onaangenaam gevoel bij. “Wat voor goedje spuiten ze eigenlijk, hoe werkt het, waarop werkt het allemaal?” Terwijl ik het tafereel vanuit het raam film zie ik de verneveling overal terecht komen in de directe omgeving… Het gras eronder, de vijver, de kruiden, op de planten, bloemen en aarde in mijn tuin en het akkerland van de boer. Een tijdje later durf ik langzaamaan weer naar buiten. Ik ruik het goedje en voel een onaangename tinteling in mijn mond. Bah. ‘Wat is dat voor spul?’
Navraag leert me dat het gaat om het biologische bestrijdingsmiddel Xentari. Het feit dat iets biologisch is wil natuurlijk niet zeggen dat het niet ook schadelijk is voor allerlei ander leven, andere dieren, insecten dan die men wil bestrijden.
Hier wil ik meer van weten. Ik bezoek de site:
https://www.biobestgroup.com/nl/biobest/producten/biologische-plaagbestrijding4457/biopesticiden-4480/xentari%C2%AE-wg-4760/
‘En hoe zit het met de schadelijkheid voor mijn darmen”, bedenk ik me. Want ik lees dat dit middel daar specifiek op werkt. De eiwitkristallen worden in het spijsverteringsstelsel afgebroken tot toxinen die specifiek binden op de darmwand en deze afbreken. Daarnaast lees ik: Actieve bestrijding van verschillende soorten bladvretende rupsen van
vlinders en motten. Dus natuurlijk ook van gewone vlinders ! Maar dat staat er uiteraard niet expliciet. ‘Is dat de reden waarom ik de laatste jaren nog maar zo weinig vlinders in mijn tuin zie’, vraag ik me af. Xentari treft dus ook alle andere vlindersoorten, waardoor de biodiversiteit maximaal wordt aangetast. Dit heeft weer gevolgen voor bijvoorbeeld de vleermuizenstand die normaal gesproken de eikenprocessievlinders eten, zodat ze geen eitjes kunnen leggen voor het jaar erop. Zo blijven er steeds minder natuurlijke vijanden over voor de eikenprocessierups. Die wordt zo optimaal gefaciliteerd om zich te verspreiden. Kool- en pimpelmezen zijn ook natuurlijke vijanden van de
processierups. Als gevolg van dit middel sterven zij. En dat heeft weer tot gevolg dat er volgend jaar minder mezen zijn om de eikenprocessierups te bestrijden en er weer meer gespoten moet worden.”
“En nu heb ik die troep dus ook in mijn tuin”, denk ik. Bij iedere vogel die ik vandaag zag rondhuppelen met wormen in zijn bek dacht ik, krijgt die vogel het nu ook binnen? Ik ga verder op onderzoek uit. Er zijn landelijk verschillende gemeenten die heel bewust niet met Xentari werken. Verschillende natuurorganisaties waaronder de vlinderstichting,
natuurbescherming én vogelbescherming hebben opgeroepen het gebruik van Xentari te stoppen. Ik lees dat het Kennisplatform Eikenprocessierups adviseert het gebruik van Xentari te beperken tot plekken waar veel mensen komen. Daar voldoet de plek waar ik woon, de rand van de bebouwde kom, met direct daarachter akkerland zeker niet aan.
In een artikel uit 2019 van RTV Oost lees ik dat alleen de gemeente Raalte het gebruik van Xentari heeft opgeschaald, alle gemeentelijke eiken binnen de bebouwde kom worden besproeid. Dit terwijl andere gemeenten (nadrukkelijk) niet gebruiken of het gebruik bewust hebben geminderd.
https://www.rtvoost.nl/nieuws/311231/Deze-Overijsselse-gemeentengebruiken-het-omstreden-bestrijdingsmiddel-Xentari
Daarom concludeer ik nu dat mijn voorgevoel klopte. Het middel is vele malen erger dan de kwaal die maar op bepaalde plekken aanwezig is. Het is als schieten met een kanon op een mug. De processierups is natuur, we zullen daar op een natuurlijke manier mee moeten omgaan ipv de rups zo radicaal te bestrijden. Dit korte termijn handelen geeft zeer ongewenst resultaat op de langere termijn.
Mijn wens is dat de gemeente Raalte, het voorbeeld van heel veel andere gemeenten volgt, investeert in een duurzame natuurlijker bestrijding en Xentari in de ban doet !
Ga voor meer info naar www.Salland1.nl