Tekorten in jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning, onvoldoende compensatie vanuit het Rijk en onzekerheid effecten coronacrisis
Het is zover. Ondanks dat de wethouder financiën van de gemeente Olst-Wijhe deze zomer nog een dringende oproep aan het Rijk deed om met geld over de brug te komen, is het water de gemeente nu daadwerkelijk tot aan de lippen gestegen. Het college spreekt over een ‘perfect storm’, waarin zaken als ontwikkelingen sociaal domein, de herverdeling van het gemeentefonds, de zogenaamde opschalingkortingen (waarvan vooral de kleinere gemeenten last hebben) elkaar negatief beïnvloeden. Tel daarbij nog eens op de onzekere effecten van de coronacrisis en het zal eenieder duidelijk zijn dat dit een pittige financiële situatie oplevert.
Ingrijpen nodig
De gemeente kan de uitgaven die worden voorzien voor 2021 niet meer matchen met de inkomsten. Er is een gat in het huishoudboekje van 1,2 miljoen euro. En ook voor de jaren daarna ziet het er niet goed uit. Dit betekent dat een ingrijpende bezuinigingsoperatie en een verhoging van de ozb met 10% nodig zijn. Op diverse onderdelen, zoals klimaatadaptie en duurzaamheid, zal noodgedwongen een pas op de plaats gemaakt moeten worden. Een inhoudelijke heroverweging is onvermijdelijk. Om de begroting voor 2021 op orde te krijgen stelt het college aan de raad voor om het tekort bij te plussen vanuit de algemene reserve.
Heroverwegen
Met het zogenaamde heroverwegen wil de gemeente opnieuw nadenken over de verschillende beleidsvelden en de urgentie en belangrijkheid hiervan. Er kunnen dus nieuwe keuzes gemaakt worden waardoor er ruimte kan komen voor onder andere nieuw beleid, voor het opvangen van de tekorten die ontstaan door een herverdeling van het gemeentefonds en voor het opvangen van risico’s die ontstaan door corona, tekorten jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning. Door de sterke stijging van onder andere de uitgaven voor Wmo en jeugdhulp wordt bij de heroverweging aan het sociaal domein speciale aandacht geschonken.
Het is de bedoeling dat bij de kadernota 2022-2025 komend voorjaar dan concrete voorstellen hiervoor komen. De heroverweging moet dan hiervoor ruimte hebben opgeleverd. Begin 2021 gaat deze inhoudelijke heroverweging in overleg met de samenleving gemaakt worden. Ook de wensen vanuit het raadsakkoord voor nieuw beleid met een hoge prioriteit wordt onderdeel van deze heroverweging.
Voor 2022 moet de gemeente 750.000 euro aan ruimte creëren, voor de jaren daarna structureel 1,5 miljoen euro. De stip op de horizon is dat met ingang van de nieuwe raadsperiode in 2022 de nieuwe raad met een financieel gezonde basis aan de slag kan.
Wethouder financiën Hans Olthof geeft aan dat het pittig is om en de OZB te verhogen en de heroverweging op te starten. “Maar we kunnen na 2021 niet meer opnieuw putten uit onze reserves om de begroting sluitend te maken. En we staan er wel voor om een solide financieel beleid te voeren. Dit hebben we uitgewerkt in de begroting 2021 en de meerjarenraming 2022 – 2024 en dat leggen we voor aan de gemeenteraad.”
Inspreken en raadsvergadering
De gemeenteraad bespreekt op 26 oktober de begroting tijdens de oordeelsvormende raad.
Op 9 november neemt de raad het besluit. Inspreken op de begroting kan tijdens de raadsvergadering van 26 oktober.
Beleids- en financiele begroting 2021-2024 EMBARGO.pdf
Raadsvoorstel Begroting 2021 en meerjarenreaming 2022-2024 EMBARGO.pdf