Vanwege het coronavirus moesten de verpleeg- en verzorgingshuizen dicht. Zelfs je eigen kinderen mogen niet meer op bezoek komen. Nu al twee maanden lang, en dat terwijl mensen gemiddeld maar anderhalf jaar in een verpleeghuis verblijven… Kan dat niet anders? Het zette mij aan het denken over de woonvorm. Volgens mij kan het heel eenvoudig anders, als je anders bouwt.
Door Agnes Heethaar
De lockdown geldt voor elke Nederlander. Maar als je niet in een tehuis woont, kun je nog wel naar buiten voor een boodschap of een wandeling. Ook mag je bezoek ontvangen tot maximaal drie personen. Voor burgers is dat een dringend advies, bedoeld om de zwakkeren in de samenleving te beschermen en de opnamecapaciteit in het ziekenhuis te reguleren. Een dringend advies, maar iedere burger kan toch nog kiezen hoe daar mee om te gaan. Het is immers een intelligente lockdown, waarbij we geacht worden ook zelf na te denken en verstandige keuzes te maken.
Maar voor bewoners van het verpleegtehuis wordt een strikte lockdown opgelegd. Er valt voor hen niks te kiezen. Alle eigen regie en familieparticipatie ten spijt, iets waar de laatste jaren zo hard aan gewerkt is. Juist in de afhankelijke situatie waarin je als bewoner van een tehuis zit, is contact zo wezenlijk. Dementerende ouderen snappen niet wat er aan de hand is als ze hun kinderen ineens vanachter het raam zien zwaaien. Ze raken in de war, worden bang, dat doet veel met hun gezondheid!
In een tehuis gelden andere maatstaven. Dat heeft alles met het groepswonen te maken. Als elke bewoner drie personen op bezoek krijgt, is dat maal het aantal bewoners een veelvoud aan bezoeken. En omdat het groepswonen bestaat uit mensen met een zwakke gezondheid, is het risico extra groot.
Als je op bezoek gaat naar een bewoner van een verzorgings- of verpleeghuis ga je eerst naar een centrale hal met receptie, dan naar de betreffende afdeling. Aan de afdelingsgang zitten dan weer allemaal appartementen/kamers waar de bewoners wonen. Er is een gezamenlijke huiskamer.
In die woonsetting wordt het al snel ingewikkeld om een veilige woonomgeving te creëren waar je de minste kans loopt op besmetting. Ik dacht bijvoorbeeld aan éénrichtingsverkeer, strepen met anderhalve meter afstand op de vloer van de gang, een stoplicht die het bezoekersverkeer regelt. Bezoekers moeten dan bijvoorbeeld direct naar het appartement van bestemming, de hygiënemaatregelen opvolgen en bij gezondheidsklachten thuis blijven. Verzorgenden en verpleegkundigen dragen beschermingsmiddelen en worden getest bij klachten.
Zou dit voldoende zijn? Je loopt nog altijd het risico van besmetting, van jezelf of van anderen. Zeker vanwege dementie zijn er altijd mensen in de buurt niet beseffen wat er gaande is. Dus nee, het kan niet echt.
Anders bouwenMaar als je anders bouwt dan? Is het eigenlijk niet raar dat je in een verpleeghuis met z’n allen op een afdeling woont. Hoezo woont. Het lijkt meer een plek waar je verzorgd wordt. Ik weet, iedereen doet z’n best er iets gezelligs van te maken. Maar wel vanuit het instituut gedacht! Terwijl de bewoners feitelijk in hun eigen huis wonen, een woonsetting waar je gemakkelijk de zorg kunt krijgen die je nodig hebt.
De zogenaamde voordeur bevindt zich binnenin, aan de kant van de centrale gang, waarvoor je eerst langs de receptie moet. Wat nu als we dat precies andersom zouden doen? De voordeur aan de buitenkant van jouw eigen appartement, met aan de binnenkant toegang tot een gezamenlijke gebouw, waar alles binnen handbereik is voor goede zorg?
Iedereen heeft dan zijn eigen ingang en eventuele buitenruimte. Ook bezoek kan via die eigen ingang in en uit. Er zijn technieken genoeg om in het geval van bijvoorbeeld dementie, dat familie zelf de woning van vader of moeder in kan. Precies zoals je dat thuis ook zou doen.
Via een achterdeur of binnendeur kom je bij de gezamenlijke ruimte, zoals bijvoorbeeld een ontmoetingsruimte, fysiotherapieruimte of eventueel een gezamenlijke binnentuin. Daar zit ook het kantoor van de verzorging. Wonen lijkt zo veel meer op thuis wonen. Voor familie en bekenden wordt het dan veel laagdrempeliger om op bezoek te komen. Ze pakken dan ook veel makkelijker hun sociale verantwoordelijkheid. Het voelt dat je bij ouders, grootouders, vrienden of bekenden op bezoek bent en niet te gast in een tehuis. Je brengt de professionele wereld naar de achterkant en zet de warme familiecontacten op de voorgrond.
Agnes Heethaar (’t Natuurlijk Huus) is teamcoach in de gezondheidszorg.
Het bericht Agnes Heethaar: geef bewoners van verpleeghuizen een eigen ingang verscheen eerst op Opinie in Salland.
…
Het hele artikel is te lezen op www.Salland1.nl
Het bericht Agnes Heethaar: geef bewoners van verpleeghuizen een eigen ingang verscheen eerst op Salland TV.